Şanlıurfa'da Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırlarında Peygamberler şehri olarak bilinen Şanlıurfa, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, hem tarihi yapıları hem de doğal güzellikleri ile dünya çapında üne sahip olmuş bir ildir. Şehrin özellikle tarihi yapılar açısından oldukça geniş alternatifler sunuyor olması, Urfa gezilecek yerler planı için en az iki gün ayrılmasını gerektirmektedir.

Şehrin ziyaretçilerini bir masal diyarında hissettiren genel atmosferinin yanı sıra, UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alan Göbekli Tepe, hikayesi ile kutsanmış olan Şanlıurfa Balıklı Göl, kiliseden çevrilmiş eşsiz mimariye sahip camileri, sular altında kalan antik kenti Halfeti, bereketli toprakları ile dikkat çeken Harran Ovası ve Tektek Dağları Milli Parkı, Şanlıurfa gezilecek yerler listesinin başında gelmektedir.

Şanlıurfa'da gezilecek yerlere yakın, açık büfe imkanları ile herkese hitap edecek mükemmel dizaynlı oteller için Şanlıurfa otelleri sayfamızı kontrol edebilirsiniz.

Göbekli Tepe

Göbekli Tepe, insanlığın ilk tapınak yeri olma özelliğine sahiptir. 12 bin yıl önce yerleşimin başladığı bu bölge, Şanlıurfa merkezine yaklaşık olarak 15 kilometre uzaklıkta bulunan Örencik köyü yakınlarında yer almaktadır. 2018 yılı itibariyle UNESCO Dünya Mirasları Listesi’ne alınmıştır. Şanlıurfa gezilecek yerler listesinde ilk sıralara dahil edilmelidir.

Mısır Piramitleri’nden 7500 yıl daha önce kurulmuş olan Göbekli Tepe, Neolitik Dönem’den izler taşımaktadır. Aynı zamanda insanlığın ilk inanç merkezi olmasından dolayı dünya çapında bir öneme sahiptir. Bölgede 20 adet tapınak bulunmaktadır. Ancak yapılan çalışmalar sonucunda henüz 6 tanesi ortaya çıkartılabilmiştir.

Göbekli Tepe’nin yapımı sırasında 60 tona yakın ağırlığa sahip taşlar kullanılmıştır. Yapıldığı dönemde el arabasının olmayışı ve bu taşların insan gücüyle taşınmış olması önemli ve dikkat çekici bir noktadır.

Göbekli Tepe’de dikkat çeken bir diğer nokta da, 3 boyutlu hayvan figürleridir. Yapılan kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkan sütunların üzerinde bu hayvan figürlerine rastlanmaktadır. Bu tasvirlerin yıllar boyu yer altında kalmasına rağmen bozulmamış olması ilginçtir. Sütunların neden gömüldüğü ise bilinmemektedir.

Yapılan kazı çalışmalarında buğdayın ilk yetiştirildiği bölgenin de Göbekli Tepe olduğu anlaşılmıştır. Bölgede yapılan törenlerin, kan ve su gibi sıvılar ile yapıldığı ise tapınağın zemininin özellikle su geçirmez olarak inşa edilmesinden anlaşılmaktadır. Göbekli Tepe, dünyanın en önemli olan arkeolojik buluntularından biridir. 2019 yılı Göbekli Tepe yılı ilan edilmiştir.

Göbekli Tepe’ye giriş ücreti 45 TL’dir.

Harran

Kavşak ve yolların kavuştuğu yer olan Harran, medeniyetlerin doğduğu ve buluştuğu yerler arasındadır. Sadece ilçe merkezinde değil, bölgenin çevresinde de çok sayıda tarihi yapı ziyaretçilerini beklemektedir. Şanlıurfa gezilecek yerler planlamasında bir gününüzü alabilecek önemli yapılar arasındadır.

Harran gezisi sırasında görülmesi gereken ilk yer, Harran Kalesi olarak değerlendirilmektedir. Bölgede görülmesi gereken ikinci adres ise Harran Höyüğü’dür. Bölgede 2003 yılından bu yana çeşitli kazı çalışmaları yapılmaktadır ve bu çalışmalar sonucunda çeşitli devirlere ait eserlere ulaşılmıştır. Kazılardan elde edilen eserler, Şanlıurfa Müzesi’nde sergilenmektedir.

Dünyada kurulan ilk Harran Üniversitesi de buradadır. Sabiiler, Hıristiyan ve Müslüman gruplar, burada yer alan üniversitede önemli araştırmalar yapmıştır. Bu grupların içerisinde yer alan Sabiiler zamanla Müslüman olmuştur. 7. ve 8. yüzyıl arasındaki dönemde, bu üniversitede tercümeye odaklanılmış ve İlk Çağ Yunan bilginlerinin eserleri, Arapçaya çevrilmiştir.

Yunanca ve Süryanice eserlerin tercüme merkezi haline gelen Harran, din, astronomi, tıp, matematik ve felsefe alanında yapılan araştırmaları ile dikkat çekmektedir. Emevi Halifesi II. Mervan’ın Harran’ı ilk olarak başkent yapması ile burada yapılan çalışmalar da hız kazanmıştır.

Balıklı Göl

Şanlıurfa ilini ziyaret eden herkesin mutlaka gittiği yerlerden biri olan Balıklı Göl, Şanlıurfa merkezinde yer almaktadır. Bu gölde yer alan balıklar halk tarafından kutsal kabul edilmekte ve korunmaktadır. Dini önemi ve doğal güzelliği ile Şanlıurfa gezilecek yerler listesine dahil edilmiştir.

Şanlıurfa Balıklı Göl'ün derinliği 3,5 metre, uzunluğu ise 150 metredir. Gölde yetişen sazan balıklarını avlamak kesinlikle yasaktır. Hz. İbrahim’in tek tanrılı dini yayma mücadelesine tanıklık eden bu gölün rivayete göre bir de hikayesi bulunmaktadır. Hikayesi hakkında detaylı bilgi, yerli halktan öğrenilebilmektedir.

Hz. İbrahim tek tanrı inancını savunmaya başlamış ve devrin hükümdarı Nemrut tarafından günümüzde Urfa Kalesi’nin bulunduğu tepeden ateşe atılmıştır. Bu anda Allah-u Teala tarafından “Ey ateş, İbrahim’e karşı serin ve selamet ol.” (Enbiyâ Suresi 69. Ayeti Meali) emri verilmiş, ateş suya, odunlar ise balığa dönüşmüştür.

Hz. İbrahim, bir gül bahçesinin içerisine sağ olarak düşmüştür. Düştüğü yer ise Halil ür Rahman Gölü’dür. Nemrut’un kızı Zeliha’da Hz. İbrahim'e inanmış ve bu nedenle o da ateşe atılmıştır. Onun düştüğü yerde ise Ayn Zeliha Gölü oluşmuştur.

Şanlıurfa Balıklı Göl’ün çevresi çok sayıda tarihi yapıya da ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan ilki Urfa Kalesi’dir. Urfa Kalesi, Balıklıgöl Platosu üzerinde yer almaktadır. M.Ö. 9500 yılında kurulan bu plato neolitik bir yaşam höyüğüdür. Kalenin çevresinde yapılan kazı çalışmalarında 11.500 yıllık bir balık heykeli ortaya çıkarılmıştır. Bu heykel Şanlıurfa Müzesi’nde sergilenmektedir.

Harran Evleri

Harran’la özdeşleşen diğer yapılar, kümbet evleridir. Bindirme tekniği ile yapılan külah kubbeleri ile dikkat çeken ve diğer bölgelerin tarihi evlerinden bu şekilde ayrılan Harran Evleri, Şanlıurfa gezilecek yerler listesinde yerli ve yabancı turistlerin en çok dikkatini çeken tarihi yapılar arasında yer almaktadır.

Bu evlerin benzerleri Şanlıurfa – Birecik mevkii arasında da yer almaktadır ancak Harran’da yer alan evlerin bu evlerden farkı, kubbelerinde kerpiç haricinde tuğlanın da kullanılmış olmasıdır.

Evlerin yapım döneminde kerpicin tercih edilmesinin nedeni, bölgenin çöl olmasıdır. Bu evler, yazın soğuk ve kışın ise sıcak olma özelliğine sahiptir. Değeri oldukça büyük olan bu tarihi yapılar 1979 yılında sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Haleplibahçe Mozaik Müzesi, Şanlıurfa Müzesi’nin yanında yer almaktadır. Şanlıurfa Belediyesi’nin alt yapı çalışması sırasında keşfedilen mozaikler, bölgede bir kazı çalışmasının başlatılmasına neden olmuş ve bölgenin yer altında Roma villalarına rastlanmıştır. Gezilecek yerler açısından en zengin müzelerden birisidir.

Bu kazı çalışmaları sırasında elde edilen eserler, bu noktada kurulan Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nde sergilenmeye başlamıştır. Dünyanın hiçbir yerinde başka bir örneği bulunmayan Savaşçı Amazon Kraliçeleri’nin tasvirleri bu müzede sergilenmektedir. Bu eserlerin yanı sıra sergilenen tüm mozaikler hem malzeme açısından hem de yapım şekli açısından dünyanın en değerli mozaikleri arasında yer almaktadır. Detaylı bilgi için rehberler yardımcı olmaktadır.

Yaz döneminde 08.00 – 19.00, kış döneminde ise 08.00 – 17.00 saatleri arasında haftanın her günü ziyarete açık olan müzeye giriş ücretsizdir.

Şanlıurfa Kalesi

Hz. İbrahim’in ateşe atıldığı Dambak Tepesi’nde yer alan tarihi Urfa Kalesi, M.Ö. 2000 yılında inşa edilmiştir. Antik Dönem'de Osroene tarafından inşa edilen kaleye belirli aralıklarla eklemeler yapılmıştır. Tarihi açıdan önemli bir yere sahip kale, gezilecek yerler listesine dahil edilmelidir.

Kale, bilindik bir şehir kalesinin mimarisine sahiptir ancak kale üstünde yer alan iki taş sütundan Hz. İbrahim’in ateşe atıldığı rivayet edilmektedir ve bu nedenle tarihi açıdan önemli bir yer olarak oldukça dikkat çekmektedir.

Pazartesi günleri kapalı olan kale, haftanın diğer günleri, yaz döneminde 08.00 – 19.00, kış döneminde ise 08.00 – 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir. Şanlıurfa Kalesi’ne giriş ise 10 TL’dir.

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi

Göbekli Tepe’nin bir modelinin yer aldığı Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi, bu modelin haricinde, Babil, Hitit ve Asur dönemlerine ait tarihi eşyaları ile dikkat çekmektedir. Şanlıurfa müzesi olarak ziyaret edilmesi gereken tarihi ve güzel bir yer olarak ön plana çıkmaktadır.

Müze içerisinde 73800 eser sergilenmektedir. Kazı eğitim alanına, 33 adet canlandırma alanına ve 14 adet sergi salonuna ev sahipliği yapmaktadır. Minik misafirlerinin de vakit geçirebileceği oyun salonuna sahip müzede, yiyecek ve içecek ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz kafeterya da bulunmaktadır.

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi’ne giriş 18 TL’dir.

Halfeti Antik Kenti

Halfeti, M.Ö. 855 yılına uzanan büyük bir tarihe sahiptir. Tarih boyunca çeşitli medeniyetleri ağırlamış olan bölge, şehrin en önemli tarihi değerleri arasında yer almaktadır. Burada yetişen siyah gülleriyle meşhurdur. Günümüzde Fırat Nehri sularının altında kalmış bir antik kenttir.

Yunanlar Urima, Süryaniler Kala Rhumeyta ve Araplar ise Katül Rum anlamına gelen isimleriyle anmıştır. Halfeti adını ise Bizans Dönemi’nde almıştır. GAP Projesi kapsamında yapılan Birecik Barajı nedeniyle su altında kalan bu antik kent, Şanlıurfa il merkezine 120 kilometre uzaklıktan başlamaktadır. En yakın yerleşim yeri ise Şanlıurfa il merkezine 7 kilometre mesafededir ve bu yakın bölge Karaotlak mevkii olarak anılmaktadır.

Halfeti gezilecek yerler ve tarihi yapılar açısından oldukça zengin bir bölgedir. Bu yapıların başlıcaları, Aziz Nerses Kilisesi, Kantarma Mezrası, Rumkale ve Norhut Kilisesi’dir. Halfeti, Uluslararası Koordinasyon Komitesi toplantısı sırasında “Cittaslow” yani sakin bir şehir ünvanına layık görülmüştür.

Halfeti Antik Kenti’ne giriş ücretsizdir.

Şanlıurfa'da manzarası ve tarihi yerleri ile sizi büyüleyecek yerler için Şanlıurfa gezi rehberi sayfasını ziyaret etmeyi unutmayın.

Tektek Dağları Milli Parkı

Tektek Dağları Milli Parkı, hem doğal güzellikleri hem de tarihi zenginliği ile Şanlıurfa ilinin gezilecek yerler listesindedir. Tarih boyunca birçok medeniyetin yaşadığı bu bölge, neredeyse her medeniyetten bir iz taşımaktadır. Sunduğu gezilecek yerler, farklı dönemlerde yolculuk yapıyormuş hissayatı yaratmaktadır.

Milli parkın hemen yanında ve içerisindeki başlıca tarihi yapıları, Senem Mağarası, Suayip Şehri Harabeleri, Soğmatar Harabeleri’dir. Tarihi bir gezi yaparken aynı zamanda şehrin doğal güzelliklerinden de faydalanmak isteyen ziyaretçiler için oldukça uygun bir bölgedir. Gezilecek yerler açısından hem tarihi hem de doğayı bir arada sunmaktadır.

Tektek Dağları Milli Parkı’na tam bilet 2,5 TL, indirimli bilet ise 1 TL’dir.

Sipahi Pazarı

Halıcılar ve kilimciler çarşısı olarak bilinen Sipahi Pazarı, Şanlıurfa Balıklıgöl Platosu içerisinde yer almaktadır. İçerisinde 30 adet taş dükkan bulunan pazar, dar bir yapıya sahiptir. Nahit taşı ile yapılan dükkanlar, yazın serin, kışın sıcak kalma özelliğine sahiptir.

Sipahi Pazarı’nın en büyük özelliği, 400 yıldan bu yana her sabah saat 10’da dualar eşliğinde açılmasıdır. Hanın en yaşlı kişisi, her sabah elini Allah’a açarak, günün bereketli ve kazançlı geçmesine dua etmekte ve El Fatiha dedikten sonra herkesin Fatiha Suresi’ni okuması ile açılış gerçekleşmektedir. Hem gezilecek yerler hem de alışveriş yapılacak alanlar açısında zengin seçenekler sunmaktadır.

Tarihi Kapalı Çarşı

İstanbul ve Bursa’dan sonra kapalı çarşılar açısından en zengin şehir, tarihi Urfa olarak bilinmektedir. Osmanlı Dönemi eserleri arasında yer alan hanlar ve çarşılar, dönemin ticari merkezleri arasında bulunan Gümrük Han çevresine toplanmıştır.

Şanlıurfa Tarihi Kapalı Çarşı, 1562 yılında Gümrük Han’a bitişik olarak inşa edilmiştir. 4 kapısı bulunan bedestenin, ana kapısı Han Önü Çarşısı’na, batı kapısı Sipahi Pazarı’na, kuzey kapısı Gümrük Han’a ve güney kapısı ise Pamukçu Pazarı’na açılmaktadır. Çarşı içerisinde bulunan dükkanlarda yöresel aksesuar ve giysiler satılmaktadır. Ayrıca Tarihi Kapalı Çarşı içerisindeki Bakırcılar Çarşısı, çeşitli bakır ürünlerinin satıldığı yerler arasındadır.

Şanlıurfa'da kendinizi ev sıcaklığında hissedebileceğiniz, sorunlarınıza anında çözüm bulabileceğiniz oteller Urfa butik oteller sayfamızda yer almaktadır.

Fırfırlı Cami

Fırfırlı Camii

Yapıldığı dönemde 12 Havari Kilisesi olarak inşa edilmiş Fırfırlı Cami, 1956 yılında kiliseden camiye çevrilmiştir. Şanlıurfa il merkezinde konumlandırılmıştır. Hıristiyanlık açısından büyük bir önem taşıyan Varak Haçı, 1092 yılında Van’dan bu kiliseye getirilmiştir.

Kesme taştan, üç nefli bazilika planı ile yapılan yapının köşe kuleleri ve batı cephesinde yer alan taş işlemeleri oldukça dikkat çekici bir özellik olarak ön plana çıkmaktadır. Taş bezemelerinin görünümünden dolayı Fırfırlı Cami adını almıştır.

Günümüzde ibadete açık olan Fırfırlı Cami’ye giriş ücretsizdir.

Gümrük Hanı

Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminde Urfa Sancakbeyi Halhallı Behram Paşa tarafından inşa edilen Gümrük Hanı, Şanlıurfa il merkezine bağlı Pınarbaşı Mahallesi'nde bulunmaktadır. Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde Yetmiş Hanı olarak belirtilmektedir.

Osmanlı Dönemi'nde ticari faaliyetler için önemli bir yer olarak nitelendirilmektedir. Urfa taşı ile yapılan han, iki kattan oluşmaktadır. Günümüzde kafe ve yöresel alışveriş amaçlı ziyaret edilmektedir.

Bazda Mağaraları

Şanlıurfa iline bağlı Harran ilçesinde bulunan Bazda Mağaraları, 'Albazdu', 'Bozdağ' ve 'Elbazde' isimleriyle de bilinmektedir. Mağaralar, 13. yüzyılda taş ocağı olarak kullanılmıştır. Görsel açıdan en güzel taş ocağı olarak kabul edilmektedir.

Abdurrahman el-Hakkâri, Muhammet İbn-i Bakır ve Muhammed el-'Uzzar tarafından işletildiği, mağaraya ait bir kitabe üzerinde belirtilmiştir. Tarihi açıdan önemli ve güzel bir yer olarak nitelendirilmekte ve gezilecek yerler listesine dahil edilmektedir.

Bazda Mağaraları'na giriş ücretsizdir.

Şanlıurfa Günübirlik Gezilecek Yerler

Şanlıurfa, tarihi ve doğal güzellikleri ile mutlaka gezilip görülmesi gereken yerler arasındadır. Şanlıurfa ilinin çevre bölgelerinde de günübirlik gezilecek yerler oldukça fazladır.

Atatürk Barajı

Adıyaman ile Şanlıurfa arasında kalan Atatürk Barajı, Şanlıurfa il merkezine 50 kilometre uzaklıktadır. Türkiye’nin en büyük barajı olmasının yanı sıra Fırat Nehri üzerinde kuruludur. Baraj çevresinde piknik alanları yer almaktadır. Ayrıca kürek, yelken ve sörf gibi aktiviteler de gerçekleştirilmektedir.

Doğal şifa ve huzurun merkezi olan termal otellerde keyifli vakitler geçirebileceğiniz konaklama seçenekleri Urfa termal oteller sayfasında yer almaktadır.

Zeugma Antik Kenti

Gaziantep’in Nizip ilçesinde yer alan Zeugma Antik Kenti, Şanlıurfa il merkezine 97 kilometre uzaklıktadır. Tepeler üzerine kurulu olan bu kent, Roma Dönemi’nde altın çağını yaşamıştır. İlk kurulduğu isim Selevkeia Euphrates’tir. Tam anlamıyla bir mozaik kenti olarak kabul edilebilecek Zeugma Antik Kenti’nde yer alan kalıntılarda mozaikler çok belirgin şekilde görülmektedir.

Veftane Kilisesi

Gaziantep ilinin Nizip ilçesinde yer alan Veftane Kilisesi, Şanlıurfa il merkezine 98 kilometre uzaklıktadır. Gaziantep'te yer alan kilisenin yapım yılına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Dikdörtgen plana sahip kilisenin inşasında moloz taş kullanılmaktadır. Üzerinde kitabe yer almadığı için detaylı bilgi de edinilememektedir.