İzmir’in kuzey sahilinde yer alan 12 Aiolis bölgelerinden biri olan Foça, 9.yüzyılda İyonların bu alana yerleşmesi ile kurulmuştur. Foça, çevresinde yaşayan foklardan dolayı da tarihte Phokia adı ile bilinmektedir. Tarihi geçmişinin yanı sıra Foça, Homeros Destanı’na konu olan mitolojik yerleşimlerden biri olma özelliği ile de dikkat çekmektedir. Foça günümüzde olduğu gibi antik çağda da önemli liman kentlerinden biri olmuştur. Phokaialılar uzun deniz yolculuğuna çıkan ilk Helenler olarak tarihe geçmişlerdir.
Eski kaynaklara bakıldığında tarihte usta denizciler olarak bilinen Phokaialılar, Ege, Akdeniz ve Karadeniz’de birçok sayıda koloni kurdukları bilgilerine ulaşılmıştır. Tarihte birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Foça sırasıyla, Pers, Büyük İskender, Cenevizliler ve Osmanlı dönemlerinin yaşandığı çok kültürlü bir ilçedir.
Foça, birçok medeniyeti içinde barındıran köklü bir geçmişe sahip olduğundan dolayı arkeolojik bir merkez haline gelmiştir. Yapılan kazılar sonucunda günümüze kadar ulaşmış olanlar arasında, Athena Tapınağı ve Kutsal Alanı, Phokaia Antik Kenti, Pers Anıt Mezarı, Foça Antik Tiyatro gibi kalıntılar yer almaktadır.
Foça'nın tarihi ve turistik mekanlarına yakın olan konaklama seçeneklerini Foça otelleri sayfamızdan inceleyebilir ve tatilinizi daha keyifli hale getirebilirsiniz.
Athena Tapınağı
Athena Tapınağı FoçaPhokaia Antik Kenti’nin ve İon tarihinin en eski tapınaklarından biri olan, körfeze ve kente hakim bir noktada yer alan Athena Tapınağı, yarımadada kayalık bir yükselti üzerine konumlandırılmıştır.
Heykelin yapım tarihi olarak 6.yüzyıl olduğu bilinen tapınak, Zeus’un kızı Athena’ya hitaben inşa edilmiştir. Tapınakta yer alan heykel tahtadan yapılmıştır.
1993 yılında yapılan kazı çalışmaları sonucu bu kayalık alanda ortaya çıkan Kybele Adak Nişleri ise önceki dönemlerde Anadolu’nun tanrıçası Kybele’nin de saygı gördüğü bir bölge olduğunu açıklamıştır. Arkeolojik kazılar sonucu tapınak çevresinde sütun tamburları ve pişmiş topraktan yapılmış tapınak süsleri de gün yüzüne çıkarılan eserler arasındadır.
1998 ylından beri kazı çalışmaları halen devam etmektedir ve tapınağın resterasyonu tamamlandığında İon medeniyetinin önemli alanlarından biri ortaya çıkarılarak tarihe büyük katkılarda bulunulacaktır.
Şehir merkezinden Phokaia Antik Kenti güzergahına giden minibüslerle kolaylıkla ulaşım sağlayabilirsiniz.
İzmir'de keyifli vakit geçirmek için farklı fiyat tarifelerindeki tüm konaklama seçeneklerinin yer aldığı İzmir otel fiyatları sayfamıza göz atabilirsiniz.
Phokaia Antik Kenti
Phokaia Antik Kent KalıntılarıPhokia Antik Kenti, İzmir’in en eski yerleşim yerlerinden birine sahip olan Foça’da yer alan ve MÖ 2000’li yıllardan bu yana sağlam kalabilmiş kalıntıları ile şehrin tarihi değerlerinden biri olmaktadır.
1952 yılından beri kesintisiz devam eden çalışmalar sonucunda ilk Athena Tapınağı sonrasında da sütun, sur duvarları, tiyatro ve mimari kalıntılar gün yüzüne çıkarılmıştır. Kuruluşu İyonyalılar tarafından olduğu düşünülen Phokaia’nın kazı çalışmaları sonucunda bulunan Aiol seramiklerine bakılarak aslında bölgenin MÖ 11.yüzyılda Aiollar tarafından kurulduğu anlaşılmıştır.
Ancak üçüncü dönem kazıları sonucunda kentin kuruluşunun çok daha eskilere yani Tunç Çağı’na kadar dayandığını kanıtlar nitelikte Miken seramikleri kalıntıları gün ışığına çıkarılmıştır.
Phokaia, antik çağda altın-gümüş karışımı elektrondan yaptığı sikkeleri ile de ününü duyurmuş ve Hristiyanlığın başlangıcında piskoposluk merkezi olmuştur.
Eski Foça’yı Yeni Foça’ya bağlayan yol üzerinde bulunan Phokaia Antik Kenti’ne 744 ESHOT hattını kullanarak oldukça kolay bir şekilde ulaşabilirsiniz.
Foça'nın birbirinden güzel yöresel lezzetlerini farklı mekanlarda tadabilmeniz için Foça'da gezilecek yerler yazımıza göz atabilirsiniz.
Ağalar Konağı
Foça Tarihi Ağalar Konağı
Foça şehir merkezinden 800 metre mesafede ve Beş Kapılar Kalesi’nin yakınında yer alan Ağalar Konağı’nın 300 yıllık bir yapı olduğu söylenmektedir.
Ağalar Konağı’nın yapısı yığma taş zemin üzerinde ahşap karkastan oluşmaktadır. Ön cephe özellikleri ise Safrabolu, Kayseri ve Batı Anadolu sakız tipi evlerde görülenler ile benzerlik göstermektedir.
Ağalar Konağı’nın manevi özelliği ise 1933 yılında Atatürk Foça’ya geldiğinde bu konakta kalmıştır.
1992 yılında olan yangından dolayı konağın büyük bir kısmı tahrip olmuştur ama hala sağlam kalabilen yerleri ziyaret edilebilir durumdadır.
Foça şehir merkezinden 10 dakika sahile doğru yürüdüğünüzde kolaylıkla Ağalar Konağı’na ulaşabilirsiniz ev ücretsiz bir şekilde ziyaret edebilirsiniz.
Beş Kapılar Kalesi
Tarihi Beş Kapılar KalesiBeş Kapılar Kalesi, Foça’nın merkezinde yer almaktadır ve 1275 yılında Michel Paleoloc tarafından inşa edilip Cenevizli Zacharna’ya verilmiştir. Zaman içerisinde de Cenevizliler tarafından onarımı yapılmıştır. Kalenin ismi ise ön cephesinde yer alan 5 adet kapıdan gelmektedir.
1455 yıllarında Phokaia’nın Osmanlı İmparatorluğu’nun topraklarına dahil olmasından sonra surlar onarılarak günümüzde dokuz tanesi ayırt edilebilen kulelerle çevrilmiştir.
Bugün Beş Kapılar Kalesi’nde açıkhava tiyatrosu olarak kullanılan alan geçmişte ise kayıkhane olarak kullanılmıştır.
Beş Kapılar Kalesi’nin giriş yapısında bulunan yazıta göre Kanunu Sultan Süleyman zamanında 1538 – 1539 yılları arasında kulede onarım yapılmıştır.
Kalenin içerisinde aynı zamanda antik eserler de sergilenmektedir.
Beş Kapılar Kalesi şehir merkezinde yer aldığı için ulaşımı oldukça basittir.
Foça'da tatile çıkmadan daha güzel vakit geçirebileceğiniz etkinlik ve festivallerin tamamını görmek için Foça gezi rehberi sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Şeytan Hamamı (Loutros)
Şeytan Hamamı KalıntılarıFoça şehir merkezine 2 km uzaklıkta bulunan meşhur Can Dede Tepesi’nde yer alan Şeytan Hamamı’nda bulunan kalıntılardan dolayı MÖ 4.yüzyıla dayandığı bilinmektedir.
Antik çağda kayaların oyulması ile yapılmış bir aile mezarı olan Şeytan Hamamı, Lydia mezarlarına benzemektedir.
Mezar uzunca bir yol ve iki odadan oluşmaktadır, her odanın içinde de oyuk olarak yapılmış ikişer mezar bulunmaktadır.
Yapılan kazı çalışmalarında mezarlardan Hellen seramikleri bulunmuştur.
Can Dede Tepesi’ne yürüyerek veya özel araçla çıkabilirsiniz.
Kybele Açık Hava Tapınağı
Kybele Açık Hava Tapınağı KalıntılarıFoça sahilinde ve Foça Belediyesi Otogarı’nın yakınında yer alan Foça Kybele Açık Hava Tapınağı MÖ 5. Yüzyılda inşa edilmiştir.
Arkaik dönemden itibaren tanrıça olarak benimsenen Kybele, Anadolu uygarlıkları için adak adanan ve ziyaret edilen dini bir simgedir. Foça’da yer alan tapınak içerisinde 5 adet farklı büyüklüklerde niş bulundurmaktadır. Nişlerin üzerinde Kybele adına yapılmış çeşitli kabartma ve oyma semboller yer almaktadır. Kayalara oyulmuş küçük su havuzu ise adak havuzu olarak kullanılmış ve denizcileri koruduğuna inanılmıştır. Yapının bulunduğu duvar ise tarihi bir özellik taşımaktadır.
Yapılan incelemeler sonucunda duvarın inşa şekli ve yapımında kullanılan malzemeler 4 ayrı dönemde de yapının var olduğunu ve kullanıldığını göstermektedir. Arkaik dönemde surlar harçsız, Roma döneminde kireç harcı ve hem Ceneviz hem de Osmanlı dönemlerinde ise surların kireç harcı, kum ve kiremit tozu kullanılarak yapıldığı bilinmektedir.
Ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebilir bir dinsel anıt olan Kybele Açık Hava Tapınağı şehir merkezinden yürüyerek kolaylıkla ulaşılabilecek bir konumda yer almaktadır.
Foça dışında il genelinde yapılmakta olan tüm etkinliklere ulaşmak için İzmir gezi rehberi sayfamıza göz gezdirmenizi tavsiye ederiz.
Pers Mezar Anıtı
Tarihi Pers Mezar AnıtıFoça’da bulunan Pers Mezar Anıtı veya bir diğer adıyla Taş Ev-Taş Kule olarak alınan ören yeri Pers Krallığı tarafından inşa edilmiştir.
MÖ 547 yılının sonlarına doğru tüm Anadoluya hakim olan Perslerin ticarete büyük ölçüde önem verdikleri bilinmektedir, bu sebeple ticaret yolları da yine aynı ölçüde öneme sahip idi. Önemli bir konuma sahip olan İran’dan Susa’ya kadar uzanan ticaret yolu, Persler için ticaret ağını kurmak istedikleri konumlardan biri olduğu tahmin edilmektedir. Anıt mezara giden yolun bugün hala Susa olarak adlandırılması ise bu bilgiden gelmektedir.
Yapım yılı MÖ 5.yüzyıl olduğu bilinen Pers Mezar Anıtı’nın yapıldığı dönemde bu ticaret yolulunun kullanıldığı kanısına varılmıştır. Pers Anıt Mezarı tek parça bir taşın oyulma sureti ile yapılmıştır. El işçiliği olduğu için büyük bir değer taşıyan anıt mezar, sonrasında gördüğü tahrip yüzünden çevre düzenlemesine ihtiyacı olduğu için İzmir Belediyesi tarafından restore edilmiş ve bu şekilde ziyaretçilerini beklemektedir.
Foça – İzmir karayolu üzerinde bulunan Pers Mezar Anıtı şehir merkezine 7,5 km uzaklıkta yer almaktadır. 25 TL ücret karşılığında taksi ile kolaylıkla ulaşabilirsiniz.
Pers Mezar Anıtı ziyareti için herhangi bir ücret ödemeniz gerekmemektedir.
Osmanlı Mezarlığı
Foça Osmanlı MezarlığıFoça’da yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda ortaya çıkarılan Foça Osmanlı Mezarlığı’nın tarihsel kapsamda en eski kitabe tarihinden yola çıkılarak Sultan Süleyman (1520-1566) zamanına ait olduğu bilinmektedir.
16.yüzyıldan 19.yüzyıla kadar mezarlık gömüye açık bir halde kullanılmıştır. Mezarlıkta dikkat çeken unsurlar, kullanılan motifler ve bunlara yüklenen anlamlar olmuştur. Araştırmaları yapılan motiflerin anlamları şu şekilde yorumlanmıştır: Gül sembolü Hz. Muhammet’i, lale sembolü güzellik ve zerafeti, hurma meyvesi cenneti, selvi ağacı sembolü ebedi olanı, üzüm salkımları ise bolluk ve bereketi simgelemiştir. Bu motifler kadın ve erkek mezarları için farklı tarz ve renklendirme ile yapıldığı görülmektedir.
Foça şehir merkezinin güneyinde 10 dakika yürüme mesafesinde yer almakta ve ulaşımı oldukça kolaydır. Herhangi bir giriş ücreti bulunmamaktadır.
Kayalar Camii
Foça Kayalar Camiiİzmir’in Foça ilçesinde Ağalar Konağı ve Phokaia Antik Kenti’nin arasında yer alan Kayalar Cami 15. veya 16. Yüzyılda yapıldığı düşünülen fakat net bir yapım tarihe ulaşılamayan bölgedeki kültürel miraslardan biridir.
Osmanlı Devleti zamanında yapılmış olan Kayalar Cami’nin 19.yüzyılda minaresinin yenilendiği bilinmektedir. Caminin dikkat çeken noktası ise yapım şeklidir. Yapımında antik çağa ait moloz taşlar ve devşirme taşlar kullanılmıştır. Cami şekil olarak dikdörtgen dizayn edilmiş ve içten düz tavanlıdır. Ancak zaman içerisinde yapılan onarımla caminin bu yapım özelliklerini bozulmuştur.
Foça ilçe merlezine 700 m uzaklıkta yer alan Kayalar Camii’ne yürüyerek kolaylıkla ulaşabilirsiniz ve herhangi bir giriş ücreti bulunmamaktadır.
Dış Kale
Foça Dış Kale KalıntılarıEski Foça Kale Burnu’nda yer lan Dış Kale, Ceneviz Kalesi olarak da bilinmektedir. Yazılan kaynaklara göre adından da anlaşıldığı gibi bölgeyi dışarıdan gelen saldırılara karşı korumak amacıyla inşa edilmiştir.
1678 yılında stratejik bir konuma sahip noktada yer alan kale bir boğazkesen olarak Osmanlılar tarafından inşa edildiği bilinmektedir.
Kalenin inşasında taş ve moloz kullanılmış ve sualtı arkeolojik araştırmalar sonucunda kalenin açıklarında taş gülleler bulunmuştur. Bu güllelerin kaleden düşman gemilerine mancınıkla atıldığı düşünülmektedir.
Foça Dış Kale’nin sadece duvar kalıntıları günümüze dek sağlam kalabilmiştir.
Şehir merkezine ortalama 1 km uzaklıkta bulunan Dış Kale’ye yürüyerek kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Ya da 10 TL karşılığında taksi kullanabilirsiniz. Dış Kale için belirtilen herhangi bir giriş ücreti bulunmamaktadır.
Foça'da kendinizi ev sıcaklığında hissedebileceğiniz, sorunlarınıza anında çözüm bulabileceğiniz uygun fiyattaki oteller Foça butik otelleri sayfamızda yer almaktadır.
Foça Antik Tiyatro
Foça Antik Tiyatro KalıntılarıFoça şehir merkezinde yer alan Anadolu’nun en eski antik tiyatrosu olma özelliği ile dikkat çeken Foça Antik Tiyatrosu’nun, yapılan araştırmalar sonucunda MÖ 340-330 yıllarında inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Yapılan arkeolojik kazılar yakın dönem tarihlerinde olmuş olup iki ayrı bölüme ayrılmıştır. Çalışmaların ilk bölümünde 4.5 metre yüksekliğindeki Analemna Duvarı korunmuş bir halde ortaya çıkarılmıştır. İkinci bölümünde ise 4 ayrı basamak bulunmuş ve bu basamaklarda Fuyte Oyta yazısına rastlanmıştır. Her mahalle için ayrı bir bölüm yapıldığı da buradan anlaşılmaktadır.
MÖ 1.yüzyıla gelindiğinde Foça Antik Tiyatrosu seramik çöplüğü olarak, 2.yüzyılda ise nekropolis olarak kullanılmıştır. Araştırmalar sonucu tiyatronun yapımında kullanıldığı düşünülen ve yörede çok sık rastlanan Foça taşı olarak bilinen tufalara rastlanmıştır.
Şehir merkezinde yer alan ve yürüme mesafesinde olan Foça Antik Tiyatrosu’na kolaylıkla ulaşıp ücretsiz bir şekilde ziyaret edebilirsiniz.
Arkaik Sur Duvarı ve Kent Kapısı
Arkaik Sur Duvarı KalıntılarıMÖ 590-580 yıllarında yapıldığı tahmin edilen sur duvarları Foça’nın son dönem kazılarında gün ışığına çıkarılmış ve Arkaik döneme ait kalıntılar arasında yerini almıştır.
Maltepe Tümülüsü tepesinde bulunan bu sur duvarları 5 km uzunluğundadır ve tarihte Heredot’un da bahsini ettiği duvarlar olarak geçtiğinden Heredot Duvarı da denilmektedir. Duvarın yanında bulunan 4 km genişliğindeki yapı ise kent kapısı olduğu düşünülmektedir. Kapının her iki yanında yer alan kuleler ise yangın nedeniyle zamanla kömürleşmiştir.
Pers komutanı Harpagosun ordusu ile Foçalılar arasında MÖ 546’da geçen savaştan günümüze kadar gelmiş olan Pers ok ve mızrakları, mancınık gülleleri ve kırık amforalar bu surlarda yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda ele geçirilmiştir.
Arkaik Sur Duvarı ve Kent Kapısı Foça şehir merkezinde sahil boyunca görebileceğiniz bir konumda yer almaktadır ve yürüyerek ulaşabileceğiniz, ücretsiz ziyaret edebileceğiniz tarihi mekanlar arasındadır.
Fatih Cami
Foça Fatih Camiİzmir Foça şehir merkezinde kale içinde, Eski Adliye Sokağı üzerinde yer alan Fatih Cami inşa edildiği günden bugüne kadar varlığını sürdürebilmiş Foça’da bulunan Osmanlı mimari tarihinin en önemli eserlerinden biridir.
Fatih Camisi’nin kuruluşu MÖ 11.yüzyıl olarak bilinmektedir. Avlu kapısında bir kitabe mevcuttur ve 1531 yılına ait olan bu kitabe caminin Fatih Sultan Mehmet tarafından Foça’nın fethi sonrası yaptırıldığını anlatmaktadır. Caminin yapımından sonra 1531 yılında bir avlu ile çevrelendiği ve Mustafa Ağa adlı kişiye bu işin verildiği yine kitabeden yola çıkılarak edinilen bilgilerden biridir.
Restorasyon yapımı 1569-1570 yılları arasında olmuştur, Kanuni Sultan Süleyman tarafından verilen bu restorasyon emri ancak onun ölümünden sonra yapılabilmiştir.
Fatih Camii ziyareti için herhangi bir giriş ücreti bulunmamaktadır ve şehir içinden yürüyerek kolaylıkla ulaşılabilecek bir konumdadır.
Hafız Süleyman Ağa Mescidi
Foça Hafız Süleyman Ağa MescidiFoça şehir merkezinde ve Foça Belediyesi Otogarı yakınında yer alan Hafız Süleyman Ağa Mescidi halk arasında Süleyman Ağa Mescidi olarak anılmaktadır.
Mescidin inşası Foça Kalesi Dizdarı olan Mustafa tarafından 1548 yılında yapılmıştır. Günümüze kadar kendini koruyamamış olan yapı 19. Yüzyılda Hafız Süleyman tarafından onarım görmüş ve bugünki halini almıştır. Bu onarımın sebebi Birinci Dünya Savaşı’nda caminin ibadete kapalı olması ve zarar görmesidir. Dış kaplama mimarisi olarak geçmiş zamanı yansıtmaktadır. Ancak iç dekorasyonunda herhangi bir tarihi unsur, kalıntı veya yapı bulunmamaktadır.
Foça şehir merkezinden yürüyerek kolaylıkla ulaşılabilecek konumda yer almaktadır ve halka açık bir yapıdır.
Foça'da ailenizle beraber büyük bir tesiste tatil yapmak için Eski Foça tatil köyleri listemiz size özel olarak hazırlanmıştır.
Su Kemerleri
Foça Tarihi Su Kemeri
İzmir’in kuzeyinde yer alan ilçelerinden biri olan Foça, tarihten günümüze dek birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış ve bu uygarlıklardan kalan tarihi yapıları barındırmaktadır. Bu tarihi eserlerin birçoğu tahrip olmuş, bazıları da günümüze dek sağlam kalabilmiştir. Su kemerleri de bu sağlam kalabilmiş yapılar arasındadır.
20.yy başlarına kadar kullanılmış olan su kemerleri Eski Foça’da yer almaktadır ve bahsedilen döneme kadar şehrin içme suyu ihtiyacını karşılamıştır.
Yapım tarihi olarak net bir bilgiye ulaşılamamakla birlikte Felix Sartiaux’a göre Orta Çağ’da yapıldığından bahsedilmektedir.
17.yüzyılda Foça’ya gelen araştırmacı Le Bruyn’nun su kemerleri sayımında 180 adet kemer bulunduğu ve inşasında moloz taş ve kesme taş kullanıldığı kaynaklara yazılan diğer bilgilerdendir.
Tarih meraklıları için Foça’da ziyaret edilmesi gereken yerlerin başında gelmektedir.
Foça şehir merkezinden 1,5 km güneyde yer alan su kemerlerine 20 TL ücret karşılığında taksiyle kolaylıkla ulaşıp ücretsiz bir şekilde bu tarihi kalıntıyı ziyaret edebilirsiniz.
