Karadeniz Bölgesi, antik dönemlerden bu yana daima yerleşim yeri olarak kullanılsa da Çarşamba hep ıssız bir bölge olarak kalmıştır. Roma İmparatorluğu, Karadeniz’i hakimiyetine aldığı zaman dahi, Çarşamba bölgesi ile ilgilenmemiştir.
Çarşamba, milattan önce 4 bin yılından bu yana daima büyük medeniyetlerin egemenliği altına girmiş olsa da yerleşik düzen için kullanılmamış bir bölgedir. Bataklık olmasından dolayı bugüne kadar bölgeyi topraklarına katan Hititler, Amazonlar, Pontus Krallığı, Roma ve Bizans imparatorlukları, Çarşamba’yı almışlar fakat bu bölgeye yerleşmemişlerdir. Bölgenin bataklık olması ve stratejik bir öneminin olmaması, daima ıssız kalmasına sebep olmuştur.
Milattan önce 4.000 yılından, günümüze kadar yerleşim yeri olarak kullanılan Çarşamba, bu uzun geçmiş sayesinde önemli tarihi eserlere sahiptir. Samsun’un en büyük ilçelerinden bir tanesi olan ve havaalanını üzerinde barındıran Çarşamba, Hitit ve Frigya devletlerine ev sahipliği yapmıştır. Meşhur Amazon Savaşçıları’nın da, milattan önceki 8. asırda Çarşamba Ovası’nda oldukları tahmin edilmektedir.
Çarşamba, tam ortasından geçen Yeşilırmak’ın Karadeniz’e döküldüğü bölgenin 15 kilometre güneyinde yer almaktadır. Bu bereketli doğaya çok yakın kurulmuş olan ilçe, bataklıkların da kurutulması ile beraber 1950’li yıllardan sonra daha fazla yerleşim almaya başlamıştır.